Noordelijke ondernemers kunnen een hoop leren van de natuur, bij de ontwikkeling van hun producten. Niet voor niks ontlenen technische vindingen veel aan de natuur.
Klittenband is gebaseerd op een plantje. Er zijn warmtewisselaars waarvan het idee is ontleend aan de bouw van onze longen. En de punt van een Japanse trein die precies lijkt op de snavel van een ijsvogel. De wetenschap Bionica onderzoekt die toepassingen. De Groningse Ylva Poelman is er een warm pleitbezorgster van. Poelman, die afstudeerde in zowel natuurkunde als sterrenkunde, heeft inmiddels bereikt dat de universiteit en de hogescholen er meer onderzoek naar gaan doen.
‘Ik schrijf over die voorbeelden uit de natuur een column voor dagblad Trouw en ben inmiddels aan nummer 39 toe. Er zijn er dus heel veel. Neem de windmolens. Hoe maak je die zo efficiënt mogelijk? Daarvoor is een verband gelegd met bultrug-walvissen. Die hebben bulten op hun flippers. In de windtunnel bleek dat een vin met bulten veel meer lift gaf, net zoals een vliegtuigvleugel dat doet. Een bedrijf uit de VS maakt nu op de bultrugvin geïnspireerde turbinebladen.’
Klinkt logisch, we kunnen leren van de natuur, alleen we zien het soms niet.
‘Veel mensen reageren zo. Bionica leert ons anders kijken naar de natuur.
‘In het dagelijks leven ben ik innovatieadviseur en in mijn vrije tijd liefhebber van de natuur. Die twee dingen komen bij elkaar in bionica. Als mensen aan de natuur denken, denken ze meestal aan pluizige beestjes of aan bomen knuffelen maar niet aan de techniek. Een jaar of vijf geleden ben ik daar eens beter over na gaan denken en inmiddels sta ik bekend als een voorvechtster van het verbinden van natuur en techniek.’
‘Bionica is in feite een innovatiemethode. Er is een technisch probleem en daar laat je principes uit de natuur op los. Dat idee kunnen we ook loslaten op de aardbevingen. Kennis over de specht kan hiervoor boeiende inzichten opleveren. De specht hakt enorm hard tegen een boom, 22 keer per seconde en met een kracht waarbij mensen onmiddellijk buiten westen zouden raken. Dankzij allerlei slimme constructies in zijn hoofd gebeurt dat de vogel niet. In Japan wordt nu bestudeerd hoe dergelijke constructies benut kunnen worden om gebouwen aardbevingsbestendig te maken.’
‘Ik zie de belangstelling op gang komen. Ook omdat het raakvlakken heeft met duurzaamheid en economie gebaseerd op kringloop van grondstoffen. Dat zijn zaken die de natuur heeft uitgevonden, de natuur kent geen afval, alleen grondstoffen. De natuur is het ultieme voorbeeld van de circulaire economie.’
Wat mogen we verwachten van de lessen op de noordelijke hogescholen en de RUG?
‘Alle hogescholen in het Noorden hebben met de bachelor-opleidingen van de RUG een gezamenlijke minor opgezet, bedoeld voor studenten in het derde en het vierde jaar. Het is een technische opleiding waar studenten uit allerlei vakgebieden ook leren met elkaar samenwerken. Iets dat enorm belangrijk is om vernieuwing in gang te zetten. Innoveren doe je namelijk niet in je eentje.
De opleidingen willen de studenten met de aandacht voor bionica een andere kijk op techniek bijbrengen, ze anders leren nadenken over oplossen van technische problemen. De manier waarop de natuur techniek bedrijft en de manier waarop wij techniek bedrijven is wezenlijk anders. Dat is een bron van inspiratie.’
‘Een land als Duitsland ligt een stap voor. Dat is voor ons ook reden om samenwerking te zoeken met het Duitse bedrijfsleven. Daarmee willen het mkb in de drie noordelijke provincies laten profiteren van de ontwikkelingen in het buurland.’
Bron: RTV Noord, maandag 9 mei 2016
